ΕΛΑΙΟΥΡΓΕΙΑ ΜΕΣΣΑΡΑΣ

ΕΛΑΙΟΥΡΓΕΙΟ  ΟΡΦΑΝΑΚΗΣ ΣΤ.ΕΥΑΓ.& ΣΙΑ Ε.Ε - ΣΟΚΑΡΑΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ

 ΜΕΓΑ ΧΟΡΗΓΟΣ ΤΗΛ  28930 31283...fax 28930 31983.

Orfanakisher@yahoo.gr  ΕΛΑΙΟΥΡΓΕΙΟ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ

Η Μεσσαρά ειναι πεδιάδα της νότιας Κρήτης στον Νομό Ηρακλείου όπου προέρχεται το μεγαλύτερο μέρος του ελαιόλαδουτου νησιού. Στην περιοχή δεν υπάρχουν τουριστικές εγκαταστάσεις.

Στην Μεσσαρά καλλιεργούνται κυρίως ελαιώνες και λιγότερο αμπέλια και κηπευτικά. Μέρος των προϊόντων που παράγονται, διατίθενται στην εσωτερική αγορά ενώ γίνονται και εξαγωγές ελαιολάδου, φρέσκων σταφυλιών και άλλων προϊόντων στις αγορές της Ευρώπης. Επίσης στην περιοχή εκτρέφεται το αυτόχθον Μεσσαρίτικο άλογο

Η πεδιάδα εκτείνεται από ανατολικά προς δυτικά στη νότια ακτή της Κρήτης. Βόρεια συνορεύει με την οροσειρά τουΨηλορείτη, ενώ νότια με την οροσειρά των Αστερουσίων. Δυτικά βρέχεται από τον ομώνυμο κόλπο της Μεσσαρας, που αποτελεί τμήμα του Λιβυκού πελάγους. O Γεροπόταμος, διασχίζει την πεδιάδα και εκβάλλει στον κόλπο της Μεσσαράς. Δυο παραπόταμοι του είναι ο Κουτσουλίτης και Μάγερας στο δ. Τυμπακίου.

Τα τελευταία χρόνια στην περιοχή έχει δημιουργηθεί μια τεχνητή λίμνη, το φράγμα της Φανερωμένης, με σκοπό την άρδευση ολόκληρης σχεδόν της πεδιάδας. Άλλος κοντινός ποταμός είναι ο Πλατύς, ο οποίος έρχεται από το νομό Ρεθύμνης και εκβάλλει στην Αγία Γαλήνη.

Μερικά από τα χωριά που είναι κτισμένα στην κοιλάδα της Μεσσαράς είναι οι Μοίρες, το Τυμπάκι, οι Άγιοι Δέκα, το Ασήμι, ο Πύργος που είναι και έδρες δήμων, καθώς και η Πόμπια, το Πετροκεφάλι, τα Πιστίδια, ο Χάρακας και άλλοι μικρότεροι οικισμοί.

Στην κοιλάδα της Μεσσαράς βρίσκονται δυο από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους στον κόσμο, η Φαιστός και η Γόρτυνα. Άλλοι λιγότερο γνωστοί αρχαιολογικοί χώροι είναι η Αγία Τριάδα, ο Κομός και τα Μάταλα.

Στην πεδιάδα φιλοξενείται η Γεωργική Έκθεση Μεσσαράς που λαμβάνει χώρα κάθε 2 χρόνια στους Βώρους από το 1988 και αποτελεί πλέον θεσμό για την περιοχή καθώς έχει συνεισφέρει αποτελεσματικά στη γεωργική ανάπτυξη της περιοχής, πράγμα που φαίνεται και από την επιτυχή διεξαγωγή της.

  Οι ελιές συλλέγονται με τα χέρια ή με τίναγμα του δένδρου με ραβδισμό ή με μηχανήματα. Μετά τη συλλογή ο καρπός μεταφέρεται το συντομότερο στο ελαιοτριβείο (ή αλλιώς ελαιουργείο,

 κοινώς λιοτρίβι, "λουτριβιό" ή φάμπρικα) ώστε να αποφευχθεί η ζύμωση και η ανάπτυξη μούχλας που υποβαθμίζει την ποιότητα του ελαιολάδου. Στα ελαιουργεία η επεξεργασία αρχίζει με το ζύγισμα, τον διαχωρισμό και το πλύσιμο των ελιών. Οι ελιές, που έχουν τοποθετηθεί σε τελάρα ή σάκκους, μεταφέρονται με αναβατόρια σε μια μεγάλη λεκάνη η οποία βρίσκεται σε ένα ύψωμα του ελαιουργείου. Από εκεί πέφτουν με χοανοειδείς αγωγούς σε θραυστήρες ή μυλόλιθους. Ακολουθεί η μάλαξη του πολτού της ελιάς, με ανάδευση επί μισή ή μία ώρα σε συσκευές που λέγονται "μαλακτήρες". Εκεί μπορεί να γίνεται και θέρμανση της ελαιόμαζας για να βελτιωθεί η απόδοση σε λάδι. Για καλής ποιότητας ελαιόλαδο η μάλαξη γίνεται "εν ψυχρώ", δηλαδή σε θερμοκρασία δωματίου.

Μετά τη μάλαξη, στα παραδοσιακά πιεστήρια (που πλέον είναι ελάχιστα στην Ελλάδα), με τη βοήθεια ισχυρών υδραυλικών πιεστηρίων, εξάγονται τα υγρά της ελιάς, που είναι μίγμα ελαιολάδου με υδαρή συστατικά του καρπού. Στα σύγχρονα ελαιοτριβεία ο διαχωρισμός των υγρών από τα στερεά γίνεται με φυγοκέντρηση σε συσκευές που ονομάζονται "ντεκάντερ". Το στερεό υποπροϊόν που μένει ονομάζεται "πυρήνας". Τα υγρά που λαμβάνονται από το ντεκάντερ (βασικά μίγμα νερού και λαδιού) οδηγούνται σε έναν ή περισσότερους φυγοκεντρικούς διαχωριστήρες όπου το λάδι διαχωρίζεται από το υδαρές τμήμα λόγω διαφοράς στην πυκνότητα. Τα υδαρή συστατικά που αποβάλλονται ονομάζονται κοινώς "κατσίγαρος" και είναι σκούρου καφέ χρώματος και χαρακτηριστικής οσμής.

Στα ελαιουργεία υπάρχουν επίσης δεξαμενές όπου συγκεντρώνονται οι μούργες και τα νερά του πλυσίματος των ελαιών.

Τα υγρά απόβλητα των ελαιοτριβείων παλαιότερα απορρίπτονταν στο περιβάλλον, γι' αυτό και τα περισσότερα ελαιοτριβεία ήταν κοντά σε ρέματα ή ακόμα και κοντά στη θάλασσα. Στη σύγχρονη εποχή αυτά τα απόβλητα θεωρούνται μόλυνση για το περιβάλλον και λαμβάνονται διάφορα μέτρα για επεξεργασία τους ή αποθήκευση σε σηπτικές δεξαμενές. Σε ορισμένες περιπτώσεις από τα υγρά απόβλητα με φυγοκέντρηση παράγεται βιομηχανικό ελαιόλαδο που προορίζεται είτε για ραφινάρισμα είτε για βιομηχανική χρήση.

 Σε κάθε περίπτωση η διαχείριση των υγρών αποβλήτων των ελαιοτριβείων είναι δύσκολη διότι έχουν υψηλό οργανικό φορτίο και δυσοσμία.

Τα στερεά απόβλητα λέγονται κοινώς "πυρήνας". Αυτός αποτελείται από κυτταρινούχες κυρίως ουσίες από το κουκούτσι, τη σάρκα και το φλοιό της ελιάς. Ο πυρήνας περιέχει ένα σημαντικό ποσό ελαιολάδου το οποίο λαμβάνεται με φυσικοχημικές μεθόδους στα πυρηνελαιουργία. Εκεί βασικά γίνεται ξήρανση του υλικού και στη συνέχεια εκχύλιση του ελαιολάδου με οργανικό διαλύτη.

Το ελαιόλαδο που παράγεται εκεί, το ακατέργαστο πυρηνέλαιο, είναι ακατάλληλο για βρώσιμο λόγω υψηλής οξύτητας και δυσάρεστης οσμής και γεύσης. Για να γίνει βρώσιμο υφίσταται εξευγενισμό ή "ραφινάρισμα" σε ειδικά εργοστάσια που λέγονται "ραφιναρίες". Ο εξευγενισμός είναι μια έντονη χημική διαδικασία που καταστρέφει μεγάλο μέρος από τη γεύση, το άρωμα και ορισμένα χρήσιμα θρεπτικά συστατικά του ελαιολάδου. Το παραγόμενο ελαιόλαδο δεν λέγεται πλέον "παρθένο ελαιόλαδο" και διατίθεται στην κατανάλωση μόνο ως μίγμα με παρθένο. Είναι η κατώτερη από τις κατηγορίες βρώσιμου ελαιολάδου που διατίθενται στην αγορά.

Από την επεξεργασία του πυρήνα απομένει η ξηρή ουσία ή "πυρηνόξυλο" που συνήθως χρησιμοποιείται ως καύσιμο, συχνά επιστρέφοντας στα ελαιοτριβεία τα οποία χρειάζονται αρκετή ενέργεια για θέρμανση του νερού. Ο πυρήνας μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως λίπασμα ή και ζωοτροφή.

Τα ελαιόλαδα που κυκλοφορούν στο εμπόριο διακρίνονται σε βρώσιμα και σε βιομηχανικά. Τα πρώτα διακρίνονται βασικά σε παρθένα ελαιόλαδα και σε απλά ελαιόλαδα. Τα τελευταία είναι τα μίγματα παρθένου ελαιολάδου με εξευγενισμένο ελαιόλαδο ή πυρηνέλαιο. Ανάλογα με το στάδιο ωρίμασης των ελαιών, ορισμένα παρθένα ονομάζονται αγουρέλαια. Η μέση απόδοση από 100 κιλά ελαιών, που κυμαίνεται ανάλογα με την ποιότητα, το έτος και το σύστημα επεξεργασίας, είναι περίπου 10-25 κιλά λάδι, 35-50 κιλά ελαιοπυρήνα και 35-50 κιλά υγρά υπολείμματα.

          ΕΛΑΙΟΥΡΓΕΙΟ  ΟΡΦΑΝΑΚΗΣ ΣΤ.ΕΥΑΓ.& ΣΙΑ Ε.Ε - ΣΟΚΑΡΑΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ

 ΜΕΓΑ ΧΟΡΗΓΟΣ ΤΗΛ  28930 31283...fax 28930 31983.
Orfanakisher@yahoo.gr  ΕΛΑΙΟΥΡΓΕΙΟ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ